O prawidłowy rozwój dziecka powinien się troszczyć każdy rodzic. Jedną z częstych przeszkód są wady wymowy u dzieci, które uniemożliwiają skuteczne porozumiewanie się i naukę. Wysiłek włożony w prawidłową artykulację głosek czy ułożenie języka to czasami za mało. Wtedy warto mieć pod ręką pomoce terapeutyczne, logopedyczne i edukacyjne.
Wady wymowy u dziecka – wiek przedszkolny i wczesnoszkolny
Nieumiejętność prawidłowego wymawiania głosek i całych słów to częste zjawisko u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Niektórym dzieciom nauka nie sprawia problemów i szybko uczą się nowych słów, jednak większość dzieci dotyka problem, jakim są wady wymowy.
Nieprawidłowe ułożenie warg i języka podczas artykulacji to niejedyny problem. Zdarza się, że dziecko ma wadę wymowy np. z powodu krzywej przegrody nosowej czy nawracających infekcji.
Zniekształcona mowa, którą ciężko zrozumieć utrudnia prawidłowy rozwój dziecka, ponieważ wydłuża czas zrozumienia, co dziecko chce powiedzieć, co czuje, czego potrzebuje. Kiedy dziecko z wadą wymowy znajdzie się wśród dzieci, które jej nie mają, dodatkowo może pojawić się czynnik wyśmiewania czy izolowania się dziecka.
Najczęstsze wady wymowy u dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym to:
- seplenienie – może dotknąć każde dziecko, które nie poradzi sobie z artykulacją głosek /s,z,c,dz/, /ś,ź,ć,dź/, /sz,ż,cz,dż/, ale także /t,d,n/,
- jąkanie – to najbardziej tajemnicza wada wymowy, która czasami pojawia się w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale samoistnie się wycofuje. Jednak jeśli jąkanie trwa ponad pół roku to konieczna jest terapia. Jąkające się dzieci mówią niepłynnie, co chwilę przerywają, przeciągają słowa i męczą się podczas mówienia oraz męczą mówieniem ich najbliższych,
- rotacyzm – polega na nieprawidłowym wymawianiu głoski /r/, wymiając słowa z głoską /l/ lub /j/. Niektóre dzieci pomijają całkowicie literę /r/ w słowie, co może nawet zmienić sens zdania.
- lombdacyzm – to nieprawidłowa artykulacja głoski /l/, którą dzieci zamieniają na /j/ lub pomijają,
- kappacyzm i gammacyzm – zamiana głosek /k,g/ na /t,d/,
- dyslalia wieloraka – wymaga koniecznej terapii od razu po zdiagnozowaniu. Jest to wada wymowy, która łączy kilka wad w jedną.
Sposoby na wady wymowy
Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to okres w którym największe znaczenie w życiu dzieci mają “znaczący inni”, czyli m.in. rodzice, których obowiązkiem jest profilaktyka wad wymowy dziecka i wywieranie pozytywnego wrażenia podczas nauki, które zmotywuje do dalszego naśladowania i rozszerzania słownictwa.
Dzieci, które mają wady wymowy, oprócz wsparcia od rodziców muszą mieć zapewnione pomoce logopedyczne oraz rozwój mowy. Specjalnie dopasowane różnorodne zabawki, gry do terapii czy pomoce edukacyjne oraz dydaktyczne umożliwiają zabawę i rozwój w domu, ale też w przedszkolu czy szkole. Nauka przez zabawę to najlepszy sposób, aby dziecko chciało i mogło współpracować. Najlepszym sposobem na walkę z wadą wymowy u dziecka jest też cierpliwość i systematyczność.
Jaką terapię rozpocząć?
Wady wymowy u dzieci koniecznie trzeba obserwować i nie czekać z wizytą u logopedy. Tylko doświadczony specjalista może ocenić zaburzenia w rozwoju dziecka i pomóc w doborze najlepszych narzędzi do terapii wady wymowy.
Wskazania do terapii mogą być różne w zależności m.in. od wieku dziecka. Wizyta u logopedy z pewnością uspokoi niecierpliwych rodziców, a także pomoże w wyborze efektywnych ćwiczeń i narzędzi do wyleczenia wady wymowy.
